Người dân muốn qua đò phải đọc được những chữ cái ghi trên bảng. Tại các địa phương, nhiều người vì sinh kế, bận quá hoặc còn ngại mà chưa sốt sắng việc học. Với những người này, cán bộ bình dân học vụ phải dúng mọi hình thức động viên, chiếu hình hoặc diễn kịch, sáng tác câu ca dí dỏm như “Cô khoe cô đẹp, cô giòn/ Cô không biết chữ ai còn lấy cô”.
Những nơi có nhiều người ngang bướng, lười biếng không chịu đi học, cán bộ dựng ngang đường hai chiếc cổng, một cao rộng, đẹp đẽ cho người biết chữ đi qua, còn lại thấp hẹp, sát mặt đất dành cho người không biết chữ, gọi là cổng mù. Vởi những người muốn đi đò qua sông, cán bộ yêu cầu phải đọc được bảng chữ thì mới được lên đò.